💡 Antiwitwasverplichtingen voor accountants: hoe technologie vandaag het verschil maakt tussen risico en gemoedsrust

De antiwitwaswetgeving is geen nieuw begrip meer, maar ze blijft een complex en tijdrovend gegeven. Toch is de impact vandaag groter dan ooit. Accountants staan als poortwachters van de economie in de frontlinie tegen financiële criminaliteit — met verregaande verantwoordelijkheden.

Dries Wijnen, co-founder van AMLCare en Accounton, werd gevraagd om dit verder toe te lichten tijdens een compliance webinar georganiseerd door AccountancyVandaag. Hieronder een recap.

Wat houdt die wetgeving precies in?

De EU rekent op zogenaamde “gatekeepers” om witwaspraktijken en fraude te helpen opsporen. Onder andere accountants, gerechtsdeurwaarders en advocaten zijn daarvoor de uitgelezen partijen: zij hebben zicht op financiële stromen en economische activiteiten. Daarom zijn zij wettelijk verplicht om controles uit te voeren op hun klanten en transacties, zodat verdachte situaties tijdig kunnen worden opgespoord en – waar nodig – gesanctioneerd.

Dat vertaalt zich in een reeks concrete verplichtingen. Die verplichtingen situeren zich op twee niveaus:

Intern, op kantoorniveau

• Een intern AWW-kantoorbeleid opstellen: welk type cliënteel aanvaard je, hoe ga je om met risicoklanten, wie werd aangeduid als de AMLCO of verantwoordelijke op het hoogste niveau?

• Een jaarlijkse risicobeoordeling van het kantoor zelf

• Het opstellen van jaarverslagen en meldingen van atypische verrichtingen

Extern, op klantniveau

• Identificatie: Wie is de klant, wie zijn de bestuurders en UBO’s, zijn er politieke mandaten, heb je alle geldige identiteitskaarten?

• Verificatie: Klopt de aangeleverde informatie? Controle via verschillende databanken, Google, …

• Cliëntacceptatieprocedure (CAP): Risicobeoordeling per klant

• Actualisatie en permanente waakzaamheid: Jaarlijkse herziening en opvolging van wijzigingen in bestuur, zetel of mandaten. Up to date houden van CAPs en ID-kaarten,…

“Het is bijna niet manueel te doen,” aldus Dries Wijnen. “Zeker niet als je honderd of meer dossiers moet opvolgen. Daarom is automatisering geen luxe, maar noodzaak.”

Wenst u meer in detail een overzicht te ontvangen van de verschillende verplichtingen? We geven graag verdere toelichting bij de verschillende stappen in een korte gesprek. Plan gerust een moment in op onze AMLCare-pagina: https://www.amlcare.io/

---

Waarom de wetgeving sinds 2024 extra belangrijk werd

Dries Wijnen haalde tijdens het gesprek ook de geschiedenis van het Strafwetboek aan, en hoe de AWW-wetgeving evolueerde — en dat blijkt een wake-upcall voor de sector.

“Vóór 2007 kon een accountant, louter omdat hij boekhouding deed voor iemand die fraude pleegde, al geacht worden deel te nemen aan witwaspraktijken. Daarna is de wet enkele jaren versoepeld… maar begin 2024 heeft men dat teruggedraaid en de wet opnieuw strenger gemaakt.”

Sindsdien bepaalt artikel 505 ter van het Strafwetboek opnieuw dat accountants persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld — zelfs met boetes of gevangenisstraffen — als ze mee betrokken zijn bij witwaspraktijken.

“Er is maar één ontsnappingsclausule,” zegt Dries. “En dat is dat je volledig in orde bent met uw antiwitwasverplichtingen. Kan je aantonen dat je alle nodige stappen hebt gevolgd en alles hebt gedocumenteerd, dan kan je je hiervoor beschermen.”

In de praktijk: het verhaal van De kleine prins

Tom Deprins, zaakvoerder van boekhoudkantoor De kleine prins in Leuven, vertelde hoe zijn kantoor de sprong maakte van manuele opvolging naar digitale compliance.

“We zijn gespecialiseerd in non-profitorganisaties. Een sector waar bestuurswissels en veranderingen dagelijkse kost zijn. We werden ooit gecontroleerd toen we alles nog manueel bijhielden — mapjes per klant — en dat bleek gewoon niet schaalbaar.”

Na die controle ging het kantoor op zoek naar een oplossing en kwam het uit bij de AWW-Assistent van AMLCare.

“De te doorlopen stappen zijn duidelijk en gemakkelijk te volgen. Het handige is ook dat je de klant er in kan betrekken. Die wordt dan door de vragenlijst geleid, vult de juiste velden in, voegt indien nodig documenten toe, en dan komt dat volledig ingevuld bij ons binnen. We kunnen ook live meekijken en gericht bijsturen. En zo krijg je in één oogopslag een duidelijk overzicht: groen vinkje = in orde, uitroepteken = even nakijken. Dat geeft meteen duidelijkheid.”

Maar wat vooral opvalt, is de gemoedsrust die het systeem biedt.

“Ik ga ervan uit dat je zo ook een beetje gemoedsrust koopt?” vroeg de moderator Dorien. “Absoluut,” antwoordde Tom. “Waar we vroeger bang waren om iets over het hoofd te zien, weten we nu dat alles opgevolgd wordt. Als de vinkjes groen staan, zijn we op ons gemak.”

Van risico naar gemoedsrust door technologie

De evolutie van AMLCare toont hoe technologie vandaag niet enkel de administratieve last rond de wetgeving vermindert, maar ook compliance verzorgt en professioneel vertrouwen creëert.

De AWW-Assistent van AMLCare vormt niet enkel de structuur om de verplichtingen één voor één op orde te krijgen, maar gaat ook verder:

✅ Automatische verificatie via AI (adverse media, sanctielijsten, politieke mandaten)

✅ Continue monitoring van wijzigingen bij klanten

✅ Integratie met AdminPulse, zodat compliance en CRM hand in hand gaan

✅ Volledige documentatie van de doorlopen stappen.

“De accountant wil zijn tijd niet verliezen aan vinkjes en checklists,” besluit Dries. “Wij automatiseren de boring stuff, zodat jij kan focussen op advies en klanten.”